• Γερμανικά
  • Αγγλικά
  • Ελληνικά

Γρηγόρης Χατζηγεωργίου*

Ιστορία της οικογένειας και αναλυτικό βιογραφικό του Δημήτρη Σούλα

Ιστορία της οικογένειας και αναλυτικό
βιογραφικό του Δημήτρη Σούλα

1750 – 1803

Προπροπάπους του Δημήτρη Σούλα είναι ο «Καπιτάνιος» Γιάννης Σούλος, που γεννήθηκε στο Σούλι γύρω στο 1750 και πέθανε στην Κέρκυρα το 1808.

(Το Σούλι δημιουργήθηκε γύρω στα 1600, όταν πολλοί Χριστιανοί, που ήθελαν να αποφύγουν τον αναγκαστικό εξισλαμισμό των Τούρκων, ανέβηκαν στα Κασσώπια Όρη (μια τοποθεσία της Ηπείρου που βρίσκεται 100 χιλ. Νοτιοανατολικά των Ιωαν- vίνων) και ίδρυσαν εκεί το χωριό Σούλι. Με την προσέλευση κι άλλων κυνηγημένων Χριστιανών από τους Τούρκους δημιουργήθηκαν άλλα τρία χωριά, κι έτσι σχηματί- στηκε το «τετραχώρι» που αποτελούσαν τα χωριά Σούλι, Σαμονίβα, Κιάφα και Αβαρίκος. Τα τέσσερα αυτά χωριά, μαζί με άλλα εφτά, αποτελούσαν τη «Σουλιώ- τικη Συμπολιτεία». Είχαν πληθυσμό έξι χιλιάδες κατοίκους, από τους οποίους οι 2.000 ήταν πολεμιστές. Από την ίδρυσή της (1600) ως την εγκατάλειψή της (1803)
η Σουλιώτικη Συμπολιτεία ήταν πάντα ελεύθερη. (Αν σας ενδιαφέρει η Αναλυτική Ιστορία του Σουλίου κάντε κλικ εδώ 2).

Γυιός και τον του «καπιτάνιου» Γιάννη Σούλου ήταν ο Μήτσος (Δημήτριος) Σούλος που γεννήθηκε το 1775 στο Σούλι, πολέμησε και τον Αλή Πασά στο Σούλι και συμμε- τείχε στην Ελληνική Επανάσταση.Σκοτώθηκε στην έξοδο του Μεσσολογγίου το 1826.
Γυιός του Μήτσου Σούλου ήταν ο Γιάννος Σούλος που γεννήθηκε το 1794 στο Σούλι και πέθανε στη Ναύπακτο το 1855. (οι ορθόδοξοι Χριστιανοί δίνουν πάντα στα πρωτότοκο εγγόνι το όνομα του παππού).

1803 – 1854

Οι Σουλιώτες ύστερα από τετραετή πολιορκία του Αλή Πασά (1799 – 1803), αναγκά- στηκαν το Δεκέμβριο του 1803 να συνθηκολογήσουν και εγκατέλειψαν την πατρίδα τους το Σούλι, μαζί με την κινητή τους περιουσία. Εγκαταστάθηκαν αρχικά στην Πάργα, μετά στην Κέρκυρα. Μεταξύ των αντικειμένων που πήρε μαζί της η φάρα των Θανασάτων, στην οποία ανήκε η οικογένεια των Σούλων, όταν έφυγε από το Σούλι, ήταν και τα «Ευαγγέλια» της φάρας, που υπήρχαν σε ένα χειρόγραφο του 16ου αιώνα. Στα περιθώρια των τριών Θείων Λειτουργιών, που περιείχε το χειρόγραφο, ήταν καταχωρημένοι όλοι οι πόλεμοι και όλες οι σημαντικές ημερομηνίες (γεννήσεις, θάνατοι, κ.λ.π.) του γένους (της φάρας) των Θανασάτων η Σουλαίων. Από την Κέρκυρα μετακόμισαν οι περισσότεροι Σουλιώτες, μεταξύ των οποίων και οι Σουλαίοι στη Στερεά Ελλάδα και συμμετείχαν καθοριστικά στην επιτυχία της Ελληνικής Επανά- στασης, που ξεκίνησε το 1821 και αποτίναξε την τουρκική σκλαβιά. Το 1828 μετα την απελευθέρωση της Ναυπάκτου από τους Σουλιώτες εγκαταστάθηκαν πολλές οικογέ- νειες Σουλιωτών εδώ, μεταξύ των οποίων και η οικογένεια του Γιάννο Σούλου.

Το 1835 γεννήθηκε στη ο Ναύπακτο ο Νάσιος- Λάζαρος Σούλος, γυιός του Γιάννο Σούλου. Αυτός πολέμησε το 1853, κατά την διάρκεια του Κριμαϊκού πολέμου, ως εθελοντής-μισθοφόρος στο κίνημα της Μακεδονίας, που χρηματοδοτούσε ο Βασιλιάς Όθων. Οι Αγγλογάλλοι που τότε δεν θέλανε να ενισχυθεί η Ρωσσία, για να εξαναγκά- σουνε τον Όθωνα να σταματήσει την χρηματοδότηση του κινήματος, κατέλαβαν με τον στόλο τους τον Πειραιά και διεμήνυσαν στον Όθωνα πως αν συνεχίσει να ενισχύει το κίνημα θα καταλάβουν και τη Αθήνα. Ο Όθων σταμάτησε να χρηματοδοτεί τους Σουλιώτες μισθοφόρους κι αυτοί για να επιβιώσουν εγκαταστάθηκαν στο γειτονικό Πράβι (σημερινή Ελευθερούπολη), όπου ανθούσε η καλλιέργεια των καπνών και εργάστηκαν ως καπνοσυλλέκτες αρχικά και ως καπνεργάτες αργότερα.

1854 – 1937

To 1860 γεννήθηκε στο Πράβι ο Δημήτριος Σούλος Πρωτότοκος γυιός του Νάσιου – Λάζαρου. (Παππούς του φωτογράφου). Το όνομα Δημήτριος του δόθηκε για να τιμηθεί ο θρυλικός προπάπους του, ο οποίος σκοτώθηκε στην Έξοδο του Μεσολλογ- γίου. Κι αυτός ήταν καπνοσυλλέκτης και καπνεργάτης. Το 1912, όταν απελευθερώ- θηκε η Μακεδονία από τους Τούρκους κατάφερε να γίνει μεσίτης καπνών και αργό- τερα καπνέμπορος. Εγκαταστάθηκε στην Καβάλα και άλλαξε το επώνυμό του από Σούλος σε Σούλας η Σιούλας για να προσαρμοστεί στην τότε πρωτοεμφανισθείσα νεοελληνική γραμματική. Το Σιούλας προήλθε μάλλον από κάποιον γραμματέα, για να αποδώσει γραπτά την παχιά ηπειρωτική προφορά του «Σού».To 1930 μετακόμισε στη Θεσσαλονίκη, όπου έχτισε μια ιδιόκτητη πολυκατοικία.
Το 1905 γεννήθηκε o Αθανάσιος Σούλας στο Πράβι, (πατέρας του φωτογράφου), τελευταίο παιδί του Δημητρίου Σούλα. (Τα παιδιά του Δημητρίου ήταν η Μαρίκα, η Κούλα, ο Οδυσσέας, ο Αχιλλέας, η Ευτυχία και ο Αθανάσιος. Χαρακτηριστικό είναι ότι το τελευταίο παιδί του Δημητρίου πήρε το όνομα του Παππού του, επειδή στα πρώτα παιδιά του έδωσε αρχαία ελληνικά ονόματα, όπως τότε συνιστούσε η ορθόδοξη εκκλησία, για να ανατρέψει με την αρχαία ελληνική ονοματολογία την σήμερα ανατραπείσα Θεωρία του ερευνητή της ιστορίας Jakob Phillip Fallmerayer, (Βrixen, Αυστρία 1790 – 1861 Μόναχο, Γερμανίας), σύμφωνα με τη οποία «oι Νεοέλληνες είναι κυρίως απόγονοι των Σλάβων και των Αλβανών») Ο Αθανάσιος Σούλας ήταν προπολεμικά καπνέμπορος και μεταπολεμικά καπνομεσίτης.

1938 – 1959

To 1938 γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη ο Δημήτριος Αθ. Σούλας (ο φωτογράφος), από τον γάμο του Αθανασίου Σούλα με την Ξένη Αγαλλίδου. Ο Δημήτρης Σούλας μεγάλωσε μεσα σε μια αστική, σχεδόν εύπορη οικογένεια.
Στην εφηβεία διάβαζε πολύ, έγραφε στίχους, ποιήματα και μυθιστορήματα. Το 1955 κέρδισε το πρώτο Βραβείο της εφημερίδας «ΔΡΑΣΙΣ» με το σενάριό του «Αντίο Χαρά» για το πρώτο ελληνικό Φωτοσινέ, που σκηνοθέτησε ο Άλκης Στέας. Το Φωτοσινέ αυτό δημοσιεύθηκε σε συνέχειες στην εφημερίδα από 04.04.1956 ως 11.6.1956, στα φύλλα 20 ως 34.(Για δείτε σχετικά, κάντε κλίκ εδώ 3)
Το 1956 τελείωσε το Β΄ γυμνάσιο αρένων στη Θεσσαλονίκη. Αμέσως μετά κατά- τάχθηκε εθελοντής στην αεροπορία, για να απαλλαγεί έγκαιρα από τις στρατιωτι-
κές του υποχρεώσεις. Στο στρατό έγραφε και παρουσίαζε ο ίδιος τις έμμετρες ραδιοφωνικές εκπομπές της μονάδας του. Απολύθηκε το 1958. Την ίδια χρονιά ανακάλυψε, στο υπόγειο της πολυκατοικίας των Σουλαίων, το χειρόγραφο της οικογένειας με τις Θείες Λειτουργίες και τις σημειώσεις από τους πολέμους των Σουλιωτών και σημαντικές ημερομηνίες από την ιστορία των προγόνων και της φάρας του. Το χειρόγραφο αυτό, για να συντηρηθεί σωστά και να σωθεί, το δώρισε ο Δημήτρης Αθ.Σούλας στην κρατική Βιβλιοθήκη της Βαυαρίας (Bayerische Staats-Bibliothek, Ludwigstraße 16, D-80539 München, GERMANY, Tel.+4989286380, www.bsb-muenchen.de). Το χειρόγραφο αυτό έγινε αφορμή να ασχοληθεί ο Δημήτρης Σούλας με την ιστορία και την καταγωγή της οικογένειάς του.
(Αν σας ενδιαφέρει να δείτε το χειρόγραφο και τις σημειώσεις του κάντε κλίκ εδώ 4)

Μετά το πέρας των στρατιωτικών του υποχρεώσεων ήθελα να σπουδάσει σκηνοθε-σία. Εκπλήρωσε όμως πρώτα τη μεγάλη επιθυμία του πατέρα του και δοκίμασε να μάθει την «τέχνη του καπνεμπορίου». Το καπνεμπόριο τον απογοήτευσε. Δεν ήταν δουλειά γι αυτόν. Πρότεινε στον πατέρα του να σπουδάσει σκηνοθεσία η να ασχολη- θεί με την διαφήμιση. O πατέρας του αντιπρότεινε να τον στείλει στη Γερμανία να σπουδάσει γιατρός η μηχανικός. Δέχθηκε και το 1959 φοίτησε 6 μήνες στο Goethe Institut του Lüneburg, όπου έμαθε την γερμανική γλώσσα.
Το 1959 επισκέφθηκε με το Goethe Institut στο Αμβούργο την έκθεση φωτογραφιών “The familz of man“. Η έκθεση αυτή τον εντυπωσίασε και τον έπεισε ότι η φωτογρα- φία έχει μοναδικές δυνατότητες έκφρασης.

1960

Το 1960 γράφεται στο τμήμα οδοντιατρικής του Πανεπιστημίου της Φρανκφούρτης. Πρίν τελειώσει το πρώτο εξάμηνο, αποφασίζει να μην συνεχίσει τις σπουδές του στην οδοντιατρική.

1960 – 1965

Στο περιβόητο «Ινστιτούτο Κοινωνιολογίας» της Φρανκφούρτης, που δίδασκαν οι
Σουϊζυ, Χορκχάϊμερ κ.α., σπούδασε το μάρκετινγκ της καταναλωτικής κοινωνίας του Αντόρνο, τον υλισμό του Φόϊερμπαχ και την διαλεκτική του Χέγκελ.
Το 1965 προσλαμβάνεται από μία αμερικανική πολυεθνική εταιρία φρούτων και λαχανικών με έδρα το Μόναχο. Παντρεύεται Απρίλιο του 1965 την Susanne Haun, με την οποία χώρισε το 1973. Την ίδια χρονιά κόβει για δύο χρόνια το τσιγάρο και με τα χρήματα που εξοικονόμησε αγοράζει την πρώτη του Spiegel reflex φωτογραφική μηχανή, μια Exakta. Οι θεωρητικές γνώσεις του στη φωτογραφία είναι ήδη προχω-
ρημένες, επειδή «σπούδασε» τα βιβλία φωτογραφίας του A. Feininger.

1966

Τον Οκτώβριο του 1966 γεννιέται ο γυιός του Όλιβερ.

1967

Τον Απρίλιο του 1967, αμέσως μετα το πραξικόπημα των συνταγματαρχών στην Ελλάδα, ο Δημήτρης Σούλας μαζί με άλλους Έλληνες του Μονάχου ιδρύει την «Πανελλήνια Αντιδικτατορική Ένωση» (=ΠΑΕ). Σκοπός της Ένωσης ήταν να «αγωνιστεί» με δημοκρατικά μέσα ενάντια στη Δικτατορία. (Αν θέλετε να δείτε αναλυτικά τους σκοπούς και τους στόχους της ΠΑΕ, κάντε εδώ κλίκ 5). Τον επόμενο μήνα ο νέος πρόξενος του Μονάχου, αξιωματικός της στρατιωτικής χούντας, ακυρώνει το διαβατήριο του Δημήτρη Σούλα. Τον Οκτώβριο του 1967 ο εμπορικός ακόλουθος της ελληνικής πρεσβείας στο Μόναχο, συνταγματάρχης κι αυτός της χούντας, απαιτεί από την εταιρία στην οποία εργάζεται ο Σούλας να τον απολύσει ως «persona non grata». Διαφορετικά, απειλούσε την εταιρία με αποκλεισμό από την εισαγωγή και εμπορία ελληνικών φρούτων και λαχανικών. (Για να δείτε ένα σχετικό άρθρο του πολιτικού περιοδικού SPIEGEL, κάντε κλίκ εδώ 6).

1968 – 1969

Φεβρουάριος 1968. Η εταιρία στην οποία εργάζεται τον προτρέπει να παραιτηθεί από την Αντιδικτατορική ένωση. Ο Σούλας αρνείται και απολύεται. Με την αποζημίωση που παίρνει αγοράζει τον απαραίτητο φωτογραφικό εξοπλισμό και επιχειρεί να εργαστεί σαν ελεύθερος φωτορεπόρτερ.
Γυρνάει με τις μηχανές του στους δρόμους του Μονάχου και φωτογραφίζει ανθρώ- πους σε ασυνήθιστα στιγμιότυπα. Από τις πρώτες μέρες καταφέρνει να πουλήσει τις φωτογραφίες του στις εφημερίδες. Ο υπεύθυνος φωτογραφιών του πρακτορείου Associated Press, Klaus Hamper, εντυπωσιάζεται από τις φωτογραφίες του Δημήτρη Σούλα και του προτείνει να συνεργαστεί με το πρακτορείο « AP» ως ελεύθερος φωτορεπόρτερ.
Η συνεργασία του με το Associated Press άλλαξε θετικά την καριέρα του. Το AP ένα από τα μεγαλύτερα πρακτορεία Τύπου στον κόσμο, του ανέθετε καθημερινά πολλά επίκαιρα θέματα. Οι φωτογραφίες του στέλνονταν σαν ασύρματες τηλεφωτογραφίες στις εφημερίδες που ήταν συνδρομητές του πρακτορείου. Η τηλεφωτογραφία τότε ήταν ένα πρωτόγονο είδος Φάξ. Η φωτογραφία έμπαινε πάνω σε έναν κύλινδρο, ο οποίος περιστρεφόταν περί τον άξονά του και ένα φωτάκι που κινούνταν αργά από αριστερά προς τα δεξιά «διάβαζε» τα φωτεινά και σκούρα μέρη της φωτογραφίας και τα διαβίβαζε ασύρματα στις εφημερίδες. Στη μία πλευρά της φωτογραφίας γράφονταν μια σύντομη περιγραφή της φωτογραφίας, η πόλη, η ημερομηνία και το όνομα του φωτογράφου. Από τις «καλές» φωτογραφίες που έβγαζε και έστελνε μέσω της AP ο Δημήτρης Σούλας, έγινε μέσα σε λίγες βδομάδες γνωστός σε όλα τα περιοδικά και εφημερίδες της Γερμανίας.
Το 1968 ο Σούλας πήγαινε καθημερινά στις 10 το πρωϊ στα γραφεία της AP, έπαιρνε όδηγίες που να πάει και τι να φωτογραφίσει. Γυρνώντας εμφάνιζε τα φίλμ, μεγένθυνε τις φωτογραφίες και τις έστελνε στο δίκτυο της AP. Παράλληλα άρχισαν πολλά μεγάλα περιοδικά (όπως το STERN, το QUICK, η NEUE REVUE κ.λ.π.) να του αναθέτουν να φωτογραφίζει θέματα όχι μόνο επίκαιρα, αλλα μακροπρόθεσμου ενδιαφέροντος.

1970 – 1972

To φθινόπωρο του 1970 ο Leo Fritz Gruber, ιδρυτής και διευθυντής της Photokina και πρόεδρος της γερμανικής φωτογραφικής εταιρίας, προσκάλεσε τον Δημήτρη Σούλα σε ένα συνέδριο που οργάνωσε τότε στα πλαίσια της Photokina, στην Κολωνία. Εκεί τον παρουσίασε στο «Forum νέων φωτογράφων» και τον ονόμασε : «Κατ΄εξοχήν φωτογράφο της αποφασιστικής στιγμής», που ακολουθεί τη σχολή του Henri Cartier Bresson. Στο ίδιο συνέδριο γνώρισε και τον Henri Cartier Bresson, ο οποίος του πρότεινε να στέλνει φωτογραφίες του και στο πρακτορείο Magnum. Έτσι άρχισε η συνεργασία του με το Μagnum.

1974

Με την πτώση της Δικτατορίας αποφασίζει να γυρίσει οριστικά στην Ελλάδα. Διαπιστώνει όμως ότι δεν υπάρχει στην Ελλάδα φωτοδημοσιογραφία, όπως την ήξερε στη Γερμανία, και ότι οι φωτορεπόρτερ είναι αναγκασμένοι να φωτογραφίζουν γάμους, βαφτίσια και παρελάσεις.

1975 – 1983

Αποφασίζει να ασχοληθεί με το εμπόριο και τις επιχειρήσεις. Πηγαινοέρχεται ως το 1976 στη Γερμανία. Το 1977 μαθαίνει ότι η εταιρία Otto Maier Verlag, που εκδίδει τα μορφωτικά παιχνίδια Ravensburger Spiele, επιθυμεί να διαθέσει τα παιχνίδια της και στην Ελλάδα. Κάνει μια έρευνα αγοράς, διαπιστώνει ότι υπάρχει ζήτηση και ιδρύει
την εταιρία «Το Καλό Παιχνιδι Α.Ε.», η οποία αρχικά εισάγει, αργότερα κατασκευάζει με Lizenz, και διαθέτει τα μορφωτικά παιχνίδια στην Ελλάδα.

1980

Aρχίζει να ασχολείται με την ιστορία του Σουλίου και κάνει επαφές με απογόνους Σουλιωτών για την ίδρυση ενός Συλλόγου, ο οποίος θα ενώνει όλους τους ανα την Ελλάδα διεσπαρμένους Σουλιώτες.

1983

Τον Ιούλιο του 1983 παντρεύεται με την Βασιλική Καραγιάννη. (Χωρίζει το 2001).

1984

Τον Νοέμβριο του 1984 γεννιέται η κόρη του Ιφιγένεια.

1990

Στα τέλη της δεκαετίας του 1980, κυκλοφορούν τα ηλεκτρονικά παιχνίδια, τα οποία κερδίζουν μεγάλα μερίδια και στην αγορά των «μορφωτικών» παιχνιδιών. Ο Σούλας για να αποφύγει τους υψηλούς δασμούς, την καταβολή «περιθωρίων» και άλλους περιορισμούς στις εισαγωγές, αποφασίζει να κατασκευάζει τα παιχνίδια στην Ελλάδα με άδεια της Ravensburg. Δεν καταφέρνει όμως να ξανακερδίσει τα μερίδια αγοράς που εντωμεταξύ είχαν πάρει τα ηλεκτρονικά παιχνίδια.

1991

Κλείνει τις εταιρείες παιχνιδιών και εργάζεται πλέον ως σύμβουλος μάρκετινγκ. Αντιπροσωπεύει στην Ελλάδα τις γερμανικές εταιρίες Direkt – Marketing “PVS” και Schober Information Group.

1998

Ιδρύει, ύστερα από επαφές πολλών χρόνων, τον Σύλλογο Απανταχού Σουλιωτών (=ΣΑΣ). Στο πρώτο Διοικητικό Συμβούλιο εκλέγεται πρόεδρος.

2001

Ο Σύλλογος Απανταχού Σουλιωτών οργανώνει την άνοιξη του 2001 το πρώτο πανελλήνιο αντάμωμα των Σουλιωτών στο Σούλι. Παρευρέθησαν πάνω από 4.000 Σουλιώτες από όλη την Ελλάδα. Το πρώτο αντάμωμα των Σουλιωτών τίμησαν με την παρουσία τους ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Κων/νος Στεφανόπουλος, ο Πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων, πολλοί υπουργοί και βουλευτές.

2003

Γνωρίζει στο Μόναχο τη Γερμανίδα σύντροφό του, Αlexa Schlüter, με την οποία από τότε συζεί.

2004

35 χρόνια μετά το τέλος της σταδιοδρομίας του Δημήτρη Σούλα ως φωτορεπόρτερ,
ο Διευθυντής του Μουσείου Φωτογραφίας του Μονάχου, Δρ. Ούλριχ Πόλμαν, ενδιαφέρεται για τις φωτογραφίες του Σούλα και ζητάει να αγοράσει ορισμένες για το Αρχείο του Μουσείου. Ο Δημήτρης Σούλας δωρίζει όλο το Αρχείο του (που αποτελεί-
ται από 10.000 ασπρόμαυρα αρνητικά φίλμ) στο Μουσείο του Μονάχου, με την προϋπόθεση ότι αυτό θα ψηφιοποιήσει όλα τα φίλμ του, τα οποία από τα χρόνια είχαν αρχίσει να φθείρονται.

2005

Εκλέγεται επίτιμος πρόεδρος του Συλλόγου Απανταχού Σουλιωτών.

2008

Το Μουσείο Φωτογραφίας του Μονάχου για να τιμήσει τα 70στά γενέθλια του Δημήτρη Σούλα, τα οποία συνέπεσαν με την επέτειο των 850 χρόνων από την ίδρυση της πόλης του Μονάχου, οργάνωσε μια μεγάλη περιοδεύουσα έκθεση με φωτογραφίες του, καθώς και μία έκδοση ενός Βιβλίου με τίτλο «Στιγμιότυπα, Φωτογραφίες του Δημήτρη Σούλα, 1967 – 1974» Στην παραγωγή της έκθεσης συμμετείχε, ύστερα από επιθυμία του Θεσσαλονικέα φωτογράφου, και το Μουσείο φωτογραφίας της Θεσσαλονίκης, το οποίο και παρουσίασε πρώτο (τον Ιανουάριο
του 2008) την έκθεση αυτήν. Από τον Απρίλιο ως τον Αύγουστο του 2008 η έκθεση παρουσιάστηκε στο Μόναχο και παρουσίασε ρεκόρ επισκεπτών. ( 21.000 άτομα).
Στη συνέχεια παρουσιάστηκε σε πολλές ευρωπαϊκές πόλεις και στη Νέα Υόρκη.

Σήμερα ο Δημήτρης Σούλας ζεί στο Garmisch της Γερμανίας και στη Θεσσαλονίκη και ασχολείται με το ντοκυμαντέρ.